दिवाळी मराठी निबंध

दिवाळी, ज्याला दीपावली असेही म्हणतात, हा सण भारताच्या जवळजवळ सर्व भागांमध्ये साजरा केला जातो. हा एक भारतीय सण आहे जो वाईटावर चांगल्याचा विजय दर्शवतो. हा एक सण आहे जो भारतीय मोठ्या उत्साहाने साजरा करतात. सण आनंद, सौहार्द आणि विजयाचे प्रतीक आहे.

दिवाळी हा संस्कृत शब्द दीपावलीपासून आला आहे ज्याचा अर्थ दिव्यांची रांग असा होतो. म्हणून, हा सण घर/ऑफिसभोवती दिवे (सामान्यतः मातीचे दिवे) लावून साजरा केला जातो. हे अंधारावर विजय म्हणून प्रकाशाचे प्रतीक देखील आहे. सामान्यतः नक्षत्रानुसार दिवाळीची तारीख ऑक्टोबर किंवा नोव्हेंबरमध्ये येते आणि दसऱ्याच्या 20 दिवसांनी अपेक्षित आहे. तो कार्तिक नावाच्या हिंदू महिन्यात साजरा केला जातो.

दिवाळी उत्सव पाच दिवस चालतो.

धनत्रयोदशी, नरक चतुर्दशी, लक्ष्मीपूजा, गोवर्धन पूजा आणि भाईदूज हे पाच दिवस. दिवाळी सणाचा पहिला दिवस म्हणजे ‘धनतेरस’ किंवा संपत्तीची पूजा. या दिवशी देवी लक्ष्मीची पूजा केली जाते आणि काही मौल्यवान वस्तू खरेदी करण्याची प्रथा आहे.

दिवाळी सणाचा दुसरा दिवस म्हणजे नरक चतुर्दशी किंवा छोटी दिवाळी. या दिवशी, लोक सकाळी लवकर उठतात आणि स्नान करण्यापूर्वी त्यांच्या जीवनातील सर्व पापे आणि अशुद्धता धुण्यासाठी सुगंधित तेल लावतात.

तिसरा दिवस मुख्य उत्सव असतो. या दिवशी लक्ष्मीची (संपत्तीची देवता) पूजा मोठ्या भक्तिभावाने केली जाते. लोक नवीन कपडे घालतात, पूजा करतात .दिवे लावतात आणि फटाके फोडून आनंद लुटतात.

दिवाळी सणाचा चौथा दिवस म्हणजे गोवर्धन पूजा किंवा पाडवा. या दिवशी भगवान श्रीकृष्णाने विशाल गोवर्धन पर्वत उचलून इंद्राचा पराभव केला होता असे म्हणतात. गायीच्या शेणाचा वापर करून लोक गोवर्धनाचे प्रतीक असलेली एक छोटी टेकडी बनवून त्याची पूजा करतात.

दिवाळी सणाचा पाचवा दिवस म्हणजे भाई दूज. या दिवशी बहिणी आपल्या भावाच्या घरी जाऊन तिलक विधी करतात. बहिणी आपल्या भावाच्या दीर्घ आणि आनंदी आयुष्यासाठी प्रार्थना करतात तर भाऊ त्यांच्या बहिणींना अनमोल भेटवस्तू देतात.

दीपावलीचा सण स्वच्छतेसाठी खूप महत्त्वाचा आहे कारण तो शांती, समृद्धी आणि संपत्तीचे प्रतीक असलेल्या लक्ष्मीच्या आगमनाचा उत्सव साजरा करतो. सणाच्या काही दिवस आधी लोक आपली घरे, दुकाने आणि कार्यालये स्वच्छ करतात कारण स्वच्छता ही ईश्वरभक्ती आहे असे मानले जाते. शुभ दिवशी नवीन कपडे, दागिने, भांडी, मिठाई खरेदी केली जाते. धनत्रयोदशीच्या दिवशी सोने-चांदी खरेदी केल्याने अधिक संपत्ती आणि सौभाग्य प्राप्त होते, असेही मानले जाते.

धनतेरस 2022 दिवाळीच्या दोन दिवस आधी साजरी केली जाते आणि दुसऱ्या दिवशी छोटी दिवाळी साजरी केली जाते. दिवाळी हा सर्वांसाठी आनंद आणि आशीर्वाद घेऊन येणारा महत्त्वाचा सण आहे. या दिवशी लोक चांगल्यासाठी वाईट सवयींचा त्याग करतात. वाईटावर चांगल्याच्या विजयाने दिवाळीच्या नव्या पर्वाची सुरुवात होत आहे.

दिवाळी साजरी करताना फटाके, आकर्षक चित्रे, मिठाई आणि ड्रायफ्रुट्स, देवाची पूजा या सर्व गोष्टी मनात येतात. भाई दूज 2022 च्या एक दिवस आधी येणाऱ्या दिवाळीच्या या शुभ प्रसंगी, सर्व कुटुंबे एकत्र येतात. दिवाळीचा सण केवळ भारतातच नव्हे तर संपूर्ण जगात आनंद आणि एकता पसरवतो. हा प्रसंग विशेषत: लहान मुलांना खूप आवडतो कारण त्यांना त्यांचे आवडते फटाके फोडण्याची आणि त्यांच्या आवडीचे पदार्थ खाण्याची संधी मिळते.

दिवाळी हा सण दरवर्षी ऑक्टोबर किंवा नोव्हेंबर महिन्यात साजरा केला जातो. दसरा सणानंतर 20 दिवसांनी हा उत्सव साजरा केला जातो. याचे आध्यात्मिक महत्त्व आहे कारण ते वाईटावर चांगल्याचा विजय दर्शवते. लोक सुट्टी साजरी करताना सर्व प्रथा पाळण्याचा प्रयत्न करतात. काही सांस्कृतिक पद्धतींमध्ये मेणबत्त्या आणि दिव्याने घरे सजवणे आणि भगवान गणेश आणि देवी लक्ष्मीची पूजा करणे समाविष्ट आहे.

MARATHI : 9th Marathi Digest