पत्र लेखन मराठी 9वी, 10वी | Marathi Letters Writing | Patra Lekhan Marathi [With PDF]

पत्र लेखन मराठी: नमस्कार विद्यार्थी मित्रांनो ! आजच्या या पोस्टमध्ये आम्ही तुमच्यासाठी पत्र लेखन मराठी 9वी, 10वी | Marathi Letters Writing | Patra Lekhan Marathi घेऊन आलो आहोत.

पत्र लेखन मराठी (Mark Distribution)

पत्र लेखन ६ गुण

• (मायना, तारीख, विषय ) : 2 गुण

• मजकूर : ३ गुण

• पत्र पाठविणाऱ्याचा पता. : 1 मार्क

• एकूण गुण. :6 गुण

पत्र लेखन म्हणजे काय?

आपणास एखादी गोष्ट,मनातील विचार, भावना दुस-या व्यक्तीला लिहून सांगायची असेल तर त्याला पत्र लेखन असे म्हणतात.

पत्रलेखन ही एक कला आहे, हे आपणा सर्वांना माहीतच आहे. आपल्या मनातील विचार भावना आपण पत्रलेखनातून चांगल्या प्रकारे व्यक्त करू शकतो. पूर्वी प्रसारमाध्यमांचा विकास झालेला नव्हता अशा वेळी पत्रलेखन हे अधिक प्रभावी व महत्वाचे साधन होते. शासकीय कार्यालये, आपले नातेवाईक, तक्रार, विनंती अर्ज अशा विविध कारणासाठी पत्रलेखन केले जात असे.

सध्याच्या काळात ई-मेल, Whats up, facebook, व इतर प्रसारमाध्यमांचा वापर अधिक होत असल्यामुळे पत्रलेखनाचा वापर कमी झाला असला तरी पत्रलेखनाचे महत्व आजही कमी झाले नाही.

पत्रलेखनाचे प्रकार

पत्रलेखनाचे प्रामुख्याने औपचारिक व अनौपचारिक असे दोन प्रकार पडतात.

1.औपचारिक पत्रे (Formal Letter) –

औपचारिक पत्र म्हणजे काय? What is formal Letter in Marathi

जी पत्रे व्यवसायाशी, संबंधित असलेल्या व्यक्तीला किंवा व्यावसायिक जीवनाशी संबंधित असलेल्या व्यक्तींना पाठवली जातात त्यांना औपचारिक पत्रे म्हणतात.

औपचारिक पत्रे ज्ञात-अज्ञात व्यक्तींना आणि विविध क्षेत्रांशी संबंधित अधिकाऱ्यांना लिहिली जातात.त्यांचा विषय सामान्य जीवनातील विविध परिस्थितींशी संबंधित आहे.

औपचारिक पत्रे सहसा साध्या आणि औपचारिक भाषेत लिहिलेले असतात.परिस्थिती आणि संदर्भानुसार त्यांचे स्वरूप अनेकदा बदलू शकते.सरकारी कार्यालये, बँका आणि व्यावसायिक संस्थांकडून केलेला पत्रव्यवहार या वर्गवारीत येतो.

औपचारिक पत्रे विशेषत: अंतर्गत शुभेच्छा पत्रे,अभिनंदन पत्रे, निमंत्रण पत्रे, शोकपत्रे, चौकशी पत्रे, तक्रार पत्रे, समस्याग्रस्त पत्रे, संपादकांना पत्रे इ.माहिती देण्यासाठी लिहिली जातात. 

औपचारिक पत्र लिहिण्यासाठी सर, मॅडम, विनंती असे औपचारिक शब्द वापरले जातात. हिंदीत औपचारिक पत्र लिहिताना अनौपचारिक भाषा वापरली जात नाही.

औपचारिक पत्रे कुणाला व् केव्हा लिहिली जातात.

• प्रार्थना पत्र
• निमंत्रण पत्र
• सरकारी पत्र
• गैर सरकारी पत्र
• व्यावसायिक पत्र
• अधिकाऱ्याला पत्र
• नोकरीसाठी अर्ज करण्यासाठी पत्र
• संपादकाला पत्र

2.अनौपचारिक पत्रे (Informal Letter ) –

अनौपचारिक पत्र म्हणजे काय? What is Informal Letter in Marathi

अनौपचारिक पत्रे कुटुंबातील सदस्यांना, नातेवाईकांना किंवा मित्रांना लिहिली जातात. अनौपचारिक पत्रे पूर्णपणे खाजगी किंवा वैयक्तिक पत्रे असतात.

अनौपचारिक पत्रांच्या सहाय्याने तुम्ही तुमच्या भावना आणि विचार तुमच्या स्वतःच्या भाषेत लिहून तुमच्या प्रियजनांना पाठवू शकता.

अनौपचारिक पत्रे कुणाला व् केव्हा लिहिली जातात.

अनौपचारिक पत्रे विशेषत: अभिनंदन, धन्यवाद, आमंत्रण, शुभेच्छा,आरोग्याची चौकशी करण्यासाठी, किंवा कोणतीही महत्त्वाची माहिती देण्यासाठी लिहिली जातात.

पत्रलेखनाचे प्रकार

औपचारिक पत्र स्वरूप काय आहे? Formal Letter Format in Marathi

खाली दिलेले काही मुद्दे वाचा आणि तुम्हाला पत्राचे स्वरूप आणि मराठीमध्ये औपचारिक पत्र कसे लिहायचे ते समजेल.

1) प्रेषकाचा पत्ता – तुमचा पत्ता, शहर, राज्य, पिनकोड आणि फोन नंबर यासह अक्षराच्या डावीकडे आणि वरच्या बाजूला नेहमी तुमचा पत्ता लिहा.

2) दिनांक – नेहमी प्रेषकाच्या खाली लिहिलेली असावी.

3) अभिवादन – अभिवादनाची सुरुवात नेहमी सर, महोदय, श्रीमान, श्रीमती ने सुरू करा.

4) विषय – तुम्ही पत्र ज्यासाठी लिहित आहात, म्हणजेच ज्या उद्देशाने तुम्ही पत्र लिहित आहात तो विषय.

5) मुख्य भाग – लेखन नेहमी परिच्छेदांमध्ये विभाजित करा, अक्षरात गुळगुळीत शब्दसंग्रह, अचूक शब्दलेखन आणि विरामचिन्हे यांचा समावेश असावा. परिच्छेद वापरण्याचे कारण म्हणजे वाचकाचे स्वारस्य राखणे आणि एक बिंदू दुसर्‍यापासून वेगळे करणे.

6) पहिला परिच्छेद जो प्रस्तावना म्हणून देखील पाहिला जातो तो संक्षिप्त असावा आणि पत्राचा उद्देश किंवा विषय पहिल्या परिच्छेदातच सांगितला पाहिजे जेणेकरून वाचकांना पत्र लिहिण्यामागील तुमचा हेतू कळेल.

7) मधल्या परिच्छेदाला पत्राचा मुख्य भाग देखील म्हटले जाते आणि त्यात पहिल्या परिच्छेदामध्ये नमूद केलेल्या उद्देशाशी संबंधित तपशील समाविष्ट केला पाहिजे.

8) अंतिम परिच्छेद, ज्याला निष्कर्ष म्हणून देखील ओळखले जाते, पत्र प्राप्तकर्त्याने केलेल्या कारवाईबद्दल बोलले पाहिजे. शेवटचा परिच्छेद शक्य तितक्या विनवणी ठेवा.

9) औपचारिक पत्राचा शेवट = पत्राचा शेवट योग्य समापन विधानासह करा, जसे की तुमचा विश्वासू, तुमचा प्रामाणिकपणे, तुमचा विश्वासपूर्वक, विनंती इ. खाली तुमची स्वाक्षरी आणि पूर्ण नाव लिहा, स्वाक्षरी दर्शवते की तुम्ही प्राप्तकर्त्याला खूप आदर देता.

10) स्वाक्षरी रेखा = प्रेषकाने नेहमी त्यांचे नाव आणि स्वाक्षरी त्यांच्या शीर्षकासह समाविष्ट केली पाहिजे, यामुळे प्राप्तकर्त्याला तुमच्याबद्दल जाणून घेणे सोपे होते.

अनौपचारिक पत्र स्वरूप काय आहे? Informal Letter Format in Marathi

अनौपचारिक पत्राचे स्वरूप खूप सोपे आहे.

खाली दिलेले काही मुद्दे वाचा आणि तुम्हाला पत्राचे स्वरूप आणि मराठीमध्ये अनौपचारिक पत्र कसे लिहायचे ते समजेल.

1) प्रथम कागदाच्या डाव्या बाजूला, पत्र पाठवणार्‍याचा “पत्ता” लिहावा.

2) प्रेषकाच्या पत्त्याखाली “दिनांक” लिहावी.

3) प्रिय आई, प्रिय बाबा, प्रिय ताई, प्रिय दादा, प्रिय आजोबा, प्रिय आजी, प्रिय मित्र असे शब्द मायन्यात वापरले जातात.

4) त्यानंतर पत्रलेखन सुरू होते. त्यात पत्राचा मुख्य भाग म्हणजे मजकूर लिहावा.पत्राशी जोडलेले संबंधित संदर्भ योग्य परिच्छेद पाडून लिहावेत.

5) पत्राचा मुख्य भाग धन्यवाद नोटसह संपवला जातो.

6)पत्राच्या शेवटी तुझा भाऊ, तुझा शुभचिंतक असे शब्द आले आहेत.

7) पत्राचा समारोप योग्य प्रकारे करावा.

8) शेवटी, नाव लिहिले लिहावे.

9) नावाच्या खाली मोबाईल नंबर, पत्ता देखील लिहू शकता.

अनौपचारिक पत्र

1) बहिणीच्या लग्नात मित्राला आमंत्रित करण्यासाठी निमंत्रण पत्र.

गोदावरी वसाहत,

सकुरी,

राहाता

दिनांक 22 डिसेंबर 2022.

प्रिय मित्र प्रसाद,

प्रेमाने नमस्कार.

तुला,काका-काकूंना ही माहिती देताना मला खूप आनंद होत आहे. माझी धाकटी बहीण अनिताचा शुभ विवाह पुढील महिन्याच्या 9 तारखेला निश्चित झाला आहे. हे पत्र मी तुम्हाला लग्नपत्रिकेसह पाठवत आहे कारण लग्न समारंभात तुमची उपस्थिती खूप महत्वाची आहे. त्यामुळे या विवाह सोहळ्यासाठी मी तुम्हाला खास आमंत्रित करत आहे.

त्यामुळे तुम्हाला तुमच्या संपूर्ण कुटुंबासह लग्नाला उपस्थित राहावे लागेल. प्रत्येकाने लग्नाच्या 1 आठवड्यापूर्वी पोहोचणे आवश्यक आहे. तुमची उपस्थिती आम्हाला आणि आमच्या कुटुंबाला खूप आनंद देईल.

कृपया माझ्या बाजूने सर्व योग्य मान्यता स्वीकारा आणि नमस्कार.

तुझा मित्र

ऋषिकेश बागुल

2) आजारपणामुळे 3 दिवसांची रजा घेण्यासाठी मुख्याध्यापकांना अर्ज लिहा.

प्रति,
माननीय प्राचार्य,
शारदा विद्या मंदिर राहाता,
दिनांक:  22/12/2022

विषय: रजेसाठी अर्ज.

आदरणीय सर,
मी आपणास सांगू इच्छितो की मी आपल्याच विद्यालयातील इयत्ता १० वी ( ब ) चा विद्यार्थी आहे. काल दि.21/12/2022 रोजी शाळेतून परत आल्यानंतर मला खूप ताप आला. डॉक्टरांनी मला 3 दिवस विश्रांती घेण्याचा सल्ला दिला आहे. त्यामुळे मी पुढील 3 दिवस शाळेत येऊ शकणार नाही.

तर सर, आपणास विनंती आहे की कृपया मला 3 दिवसांची रजा द्यावी.

धन्यवाद

तुमचा आज्ञाधारक विद्यार्थी

ऋषिकेश बागुल वर्ग- 10 वि
रोल नंबर-48
दिनांक-22/12/2022

3) वक्तृत्व स्पर्धेत प्रथम क्रमांकाचे पारितोषिक मिळाल्याबद्दल मित्राला /मैत्रिणीला अभिनंदन करणारे पत्र लिहा.

दिनांक २२ डिसेंबर २०२२,

प्रिय मित्र आकाश,

प्रेमाने अभिवादन,

आकाश, मित्रा मस्तच, तुझे मनापासून खूप खूप अभिनंदन मित्रा अरे सहजच फेसबुक पाहिले तर आपल्या शाळेच्या समूहावरतुझा फोटो पाहिला. तुझ्या यशाची बातमी वाचली खूप आनंद झाला जिल्हास्तरीय पातळीवर तुला वत्कृत्व स्पर्धेत पहिले पारितोषिक मिळाले. ग्रेट मित्रा तुझा स्पर्धेचा व्हिडिओ आम्ही घरात सगळ्यानी पाहिला. काय बोलत होतास तू । विषय पण काय होता कोरोना च्या काळातील LOCK DOWN चा अनुभव बापरे, तुझ्या बोलण्यातून ते दिवस आठवले खरच किती, भयानेक दिवस होते ते!किती छान बोललास तू असेही शाळेत नेहमी तुलाच बक्षिस मिळायचे आता तर काय, जिल्हास्तरीय पण मित्रा पार्टी तर झालीच पाहिजे ह. असो, पुनश्च तुला मिळालेल्या यशाबद्दल तुझे मनापासून अभिनंदन. तुझ्या भावी आयुष्यात असेच यश तुला मिळत राहो. यासाठी आमच्याकडून शुभेच्छा तुझ्या आई, बाबांना माझा नमस्कार,

तुझा मित्र,

विनय देशमुख

साकुरी,

राहाता

abc@gmail.com

अनौपचारिक पत्र

1) विद्यालयातील पाच विदयार्थ्यांना वक्तृत्व स्पर्धेत सहभागी करून घेण्यासाठी आयोजकांना विनंती करणारे पत्र लिहा.

दि.२२ डिसेंबर २०२२,

प्रति,

आदरणीय संयोजक

साहित्य सेवा वाचनालय.

साखरवाडी.

विषय – विद्यालयातील पाच विदयार्थ्यांना वक्तृत्व स्पर्धेत सहभागी करून घेण्याबाबत

महोदय,

मी विनय देशमुख शारदा विद्यालया मध्ये इथला १० वी मध्ये शिकत असून विद्यार्थी प्रतिनिधी या नात्याने सदर पत्र मी विद्यालयाच्या मुख्यध्यापकांच्या परवानगीने लिहीत आहे. मागच्या आठवड्यातील आपल्या पत्रानुसार आम्हाला कळाले की, ‘साहित्य ‘सेवा वाचनालय’ ‘साखरवाडी आयोजित राज्यस्तरीय वक्तृत्व स्पर्धा आयोजित करण्यात आली आहे. आमच्या शाळेतील काही विद्यार्थ्यांना या स्पर्धेत सहभाग घ्यायचा आहे तरी मी आपल्याला अशी “विनंती करते की. सदर विदयार्थ्यांना स्पर्धेत सहभागी होण्याची संधी देण्यात यावी. त्याचप्रमाणे उत्सुक विद्यार्थ्यांची नावे मी पत्रात नमुद करत आहे.

विदयार्थ्यांची नावे – १) श्रेया गोरे

२) ऋषिकेश बागुल

३) प्रसाद जाधव

४) आकाश जाधव

५) प्रफुल कोपरे

कळावे,

आपला नम्र

कु.विनय देशमुख

विद्यार्थी प्रतिनिधी

शारदा विद्यालय

संपर्क:- ९९२३xxxxxx

ई-मेल :- Vinay abc@gmail.com

2) शालेय ग्रंथालयासाठी पुस्तकांची मागणी करणारे पत्र

दि.२२ डिसेंबर २०२२,

प्रति,

माननीय व्यवस्थापक

अजय पुस्तकालय,

गोदावरी नगर,

राहाता

विषय : शालेय ग्रंथालयासाठी पुस्तकांची मागणी करणारे पत्र

माननीय महोदय,

मी ऋषिकेश बागुल शारदा विद्यालयाचा विद्यार्थी असून मी हे पत्र माझ्य विद्यालयाच्या मुख्याध्यापकांच्या संमतीने लिहित आहे. आमच्या शालेय ग्रंथालयासाठी काही महापुरूषांच्या पुस्तकांची आवश्यकता आहे.

तरी आपण खालील पुस्तके लवकरात लवकर पाठवावेत ही नम्र विनंती.पुस्तकांची नावे मी पत्रात नमुद करत आहे.

पुस्तकांची नावे –

१) महापुषांची ओळख

२) महापुषांची जीवनकथा

३) छत्रपती शिवाजी महाराज चरित्र

४) असे घडले ज्ञानसूर्य डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर

५) युगपुरुष महात्मा फुले

कळावे,

आपला नम्र

कु.ऋषिकेश बागुल

शारदा विद्यालय

संपर्क:- ९९२३xxxxxx

ई-मेल :- abc@gmail.com

3) विद्यार्थी / विद्यार्थिनी या नात्याने शिबिरात प्रवेश मिळण्याबाबत संबंधित व्यक्तीला विनंती पत्र लिहा.

दिनांक: 22 डिसेंबर 2022

प्रति,

मा. सुनंदा केळकर (शिबिर संयोजक व प्रशिक्षक),

५. सेवासदन, ना.सी. घग मार्ग, औरंगाबाद – ४३१००१

विषय : योगासन प्रशिक्षण वर्गास प्रवेश मिळणे बाबत.

महोदय,

मी अ.ब.क. प्रशाला बहिरेगाव या शाळेची विदयार्थी असून मला योगासनाची खूप आवड आहे. मात्र योगाचे मी अदयाप कोठेही प्रशिक्षण घेतलेले नाही.

असे प्रशिक्षण करण्याची माझी खूप दिवसांपासून इच्छा होती. मात्र घरच्या हालाखीच्या परिस्थितीमुळे मला शक्य झाले नाही. आपल्या संस्थेमार्फत खास शालेय विदयार्थ्यांकरिता आणि निःशुल्क योगासन प्रशिक्षण वर्ग दिनांक २० एप्रिल ते ५ मे २०२२ या कालावधीत आयोजित योगासन शिबिर, प्रशिक्षण वर्गास मला प्रवेश मिळावा. ही नम्र विनंती.

प्रशिक्षण वर्ग दिनांक २० एप्रिल ते ५ मे २०२२ या कालावधित आयोजित योगासन शिबिर, प्रशिक्षण वर्गास मला प्रवेश मिळावा. ही नम्र विनंती.

कळावे.

आपली नम्र

आता.

इयत्ता 10वी

प्रशाला बहिरेगाव, ४३१२०९

Faq’s –

Q.पत्र लेखनाचे किती प्रकार आहेत?

पत्र लेखनाचे दोन प्रकारचे असते
१) औपचारिक पत्र
२) अनौपचारिक पत्र

Q.औपचारिक पत्राला इंग्रजीत काय म्हणतात?

औपचारिक पत्राला इंग्रजीत Formal Letter म्हणतात.

Q.अनौपचारिक पत्राला इंग्रजीत काय म्हणतात?

अनौपचारिक पत्राला इंग्रजीत Informal Letter म्हणतात.

Q.औपचारिक पत्रे म्हणजे काय?

जी पत्रे व्यवसायाशी, संबंधित असलेल्या व्यक्तीला किंवा व्यावसायिक जीवनाशी संबंधित असलेल्या व्यक्तींना पाठवली जातात त्यांना औपचारिक पत्रे म्हणतात.

Q.अनौपचारिक पत्रे म्हणजे काय?

अनौपचारिक पत्रे कुटुंबातील सदस्यांना, नातेवाईकांना किंवा मित्रांना लिहिली जातात. अनौपचारिक पत्रे पूर्णपणे खाजगी किंवा वैयक्तिक पत्रे असतात.

निष्कर्ष

तर मित्रांनो Patra Lekhan Marathi | Marathi Letters Writing चा आपण योग्य पद्धतीने सराव करावा अशी आमची इच्छा आहे. खास करून आपण सर्वांकरीता या लेखात उत्तम मराठी पत्रे समावेश करण्यात आलेले आहेत. आशा आहे आपणास हे पत्र लेखन मराठीत आवडले असतील. आपले विचार कमेन्ट करून नक्की कळवा.

धन्यवाद…

मराठी निबंध लेखनअणि भाषण

10+ माझी आई निबंध मराठी | Mazi Aai Marathi Nibandh | My Mother Essay in Marathi

हे देखील वाचा: 5+ मी पाहिलेला अपघात मराठी निबंध | Mi pahilela Apghat Marathi Nibandh | Mi Pahilela Apghat Marathi Essay

5+ माझे गाव निबंध मराठी 2022 | Maze Gav Marathi Nibandh | My village essay in marathi

हे देखील वाचा: सूर्य समानार्थी शब्द मराठी 20+ | Surya samanarthi shabd in Marathi | Surya Paryayvachi Shabd in Hindi

हे देखील वाचा: विरुद्धार्थी शब्द मराठी 1000 | Virudharthi Shabd In Marathi | Antonyms Marathi | Opposite words In Marathi

चंद्र समानार्थी शब्द मराठी 20+ | Moon Synonyms | Chandra Samanarthi Shabd In Marathi

मराठी म्हणी 100+ | मराठी म्हणी संग्रह व अर्थ | Marathi Mhani with Meaning List

Patra Lekhan Marathi With PDF

विद्यार्थी मित्रांनो खाली दिलेले PDF button वर क्लीक करून तुम्ही पत्र लेखन मराठी ची pdf download करू शकता, PRINT काढू शकता आणि  Email द्वारे मित्रांना share करू शकता.