एकवचन अनेकवचन शब्द मराठी Ek vachan anek vachan in marathi with PDF – वचन बदला मराठी व्याकरण

वचन बदला मराठी व्याकरण – नमस्कार विद्यार्थी मित्रांनो ! आजच्या या पोस्टमध्ये आम्ही तुमच्यासाठी वचन बदला शब्द मराठी, एकवचन अनेकवचन शब्द मराठी, Ek vachan anek vachan in marathi with PDF घेऊन आलो आहोत.

वचन बदला मराठी व्याकरण

वचन म्हणजे काय?

नामाच्या रूपावरून वस्तू एक आहे की अनेक, हा जो बोध होतो, त्यालाच व्याकरणात ‘वचन’ असे म्हणतात.

कोणत्याही नामावरून  त्याने दाखवलेल्या वस्तूंची संख्या एक आहे की एकापेक्षा जास्त आहे हे समजते तेव्हा त्यालाच व्याकरणात त्या नामाचे ‘वचन’ असे म्हणतात.

वचनाचे एकूण दोन प्रकार पडतात.

१) एकवचन  अणि

२) अनेकवचन

‘वचन’ या शब्दाचा अर्थ बोलणे असा असल्यामुळे एका नामाबद्दल बोलले असता ते नामांबद्दल बोलले असता ते एकवचन व अनेकवचन म्हणून संबोधले जाते.

१) एकवचन

ज्या नामावरून एकाच व्यक्ति अथवा वस्तूचा बोध होतो, तेव्हा ते त्या नामाचे एकवचन असते.

उदा. एकवचन – मुल, घर, दार, किल्ली, छडी, गाव, बाग, नगर

२) अनेकवचन

ज्या नामावरून अनेक व्यक्ति अथवा वस्तूचा बोध होतो, तेव्हा ते त्या नामाचे अनेकवचन असते.

उदा. अनेकवचन – मुले, घरे, दारे, किल्ल्या, छड्या, गावे, बागा, नगरे

अनेकवचनालाच बहुवचन असे म्हणतात.

नेहमी लक्षात ठेवा

फक्त सामान्यनामाचे अनेकवचन होते विशेष नाम व् भाववाचक नामाचे अनेकवचन होत नाही.

पुल्लिंगी नामाचे वचन बदला मराठी व्याकरण

‘आ’ कारान्त पुल्लिंगी नामाचे अनेकवचन ‘ए’ कारान्त होते. (शेवटी ए पत्यय)

‘आ’ कारान्त किंवा ‘आ’ प्रत्यय असलेल्या पुल्लिंगी नामाचे अनेकवचन ‘ए’ कारान्त किंवा ‘ए’ प्रत्यय असलेले होतात बाकी इतर वर्ण प्रत्यय असलेल्या नामाचे अनेकवचन होत नाही म्हणजेच ते दोन्ही वचनात सारखेच असते.

१) अशा दोन्ही वचनात सारख्या असणाऱ्या नामाचे एकवचन व अनेकवचन हे क्रियापदाच्या रूपावरून ठरवितात.

२) ज्या पुल्लिंगी नामाचे अनेकवचन करतांना त्यात काहीच बदल होत नाही.त्या नामाचे वचन वाक्याच्या क्रियापदावारून ठरवता येते.

‘आ’ कारान्तशिवाय किंवा आ प्रत्ययाशिवय इतर पुल्लिंगी नामाची रूपे दोन्ही वचनांत सारखीच असतात.त्यात काहीच बदल होत नाही.

वचन बदला शब्द मराठी

‘काही ‘आ-कारान्त’ पुल्लिंगी आदरार्थी वापरल्या जाणाऱ्या नामाचे ‘एकवचन व अनेकवचन’ सारखे असते.

स्त्रीलिंगी नामाचे वचन बदला मराठी व्याकरण

‘अ’ कारान्त स्त्रीलिंगी नामांचे अनेकवचन ‘आ’ कारान्त होते, तर काहींचे ‘ई’ कारान्त होते.

सामान्यतः आ-कारान्त किंवा आ प्रत्यय असलेल्या स्त्रीलिंगी नामाचे अनेकवचन हे एकवचनासारखेच असते.

‘ई’ कारान्त किंवा ‘ई’ प्रत्यय स्त्रीलिंगी नामाचे अनेकवचन ‘या’ कारान्त होते.

दासी – दासी, दृष्टी – दृष्टी, युवती – युवती असे काही शब्द एकवचनात व अनेकवचनात सारखेच राहतात.

‘ऊ’ कारान्त किंवा ‘ऊ’ प्रत्यय असलेल्या स्त्रीलिंगी नामाचे अनेकवचन ‘वा’ कारान्त होते.

बाजू, वस्तू, अश्रू असे काही शब्द एकवचनात व अनेकवचनात सारखेच राहतात. कारण वस्तू चे अनेकवचन वस्तूवा होत नाही.

नपुंसकलिंगी नामाचे वचन बदला मराठी व्याकरण

‘अ’ कारान्त नपुंसकलिंगी नामाचे अनेकवचन ‘ए’ कारान्त होते.

‘उ’ किंवा ‘ऊ’ कारान्त नपुंसकलिंगी नामाचे अनेकवचन ‘ए’ कारान्त होते.

‘ए’ कारान्त किंवा ए प्रत्यय असलेल्या नपुंसकलिंगी नामाचे अनेकवचन ‘ई’ कारान्त होते.

पदार्थवाचक नामाचे सामान्यतः अनेकवचन होत नाही.

नामाचे वचन बदलताना नेहमी लक्षात ठेवा

*’अ’ कारान्त स्त्रीलिंगी नामांचे अनेकवचन ‘आ’ कारान्त होते, तर काहींचे ‘ई’ कारान्त होते.

उदा. गोष्ट – गोष्टी, तारीख  – तारखा, भिंत – भिंती

*’आ’ कारान्त किंवा ‘आ’ प्रत्यय असलेल्या पुल्लिंगी नामाचे अनेकवचन ‘ए’ कारान्त किंवा ‘ए’ प्रत्यय असलेले होतात बाकी इतर वर्ण प्रत्यय असलेल्या नामाचे अनेकवचन होत नाही म्हणजेच ते दोन्ही वचनात सारखेच असते.

*’आ’ कारान्त पुल्लिंगी नामाचे अनेकवचन ‘ए’ कारान्त होते. (शेवटी ए पत्यय)

उदा. थवा – थवे, कुत्रा – कुत्रे

*’आ’ कारान्तशिवाय किंवा आ प्रत्ययाशिवय इतर पुल्लिंगी नामाची रूपे दोन्ही वचनांत सारखीच असतात.त्यात काहीच बदल होत नाही.

*’काही ‘आ-कारान्त’ पुल्लिंगी आदरार्थी वापरल्या जाणाऱ्या नामाचे ‘एकवचन व अनेकवचन’ सारखे असते.

*सामान्यतः आ-कारान्त किंवा आ प्रत्यय असलेल्या स्त्रीलिंगी नामाचे अनेकवचन हे एकवचनासारखेच असते.

*’ऊ’ कारान्त किंवा ‘ऊ’ प्रत्यय असलेल्या स्त्रीलिंगी नामाचे अनेकवचन ‘वा’ कारान्त होते.

*’अ’ आणि ‘उ,ऊ’ कारान्त नपुसकलिंगी नामाचे अनेकवचन ‘ए’ कारान्त होते.

*’आ’ कारान्त किंवा ‘आ’ प्रत्यय असलेल्या पुल्लिंगी नामाचे अनेकवचन ‘ए’ कारान्त किंवा ‘ए’ प्रत्यय असलेले होतात बाकी इतर वर्ण प्रत्यय असलेल्या नामाचे अनेकवचन होत नाही म्हणजेच ते दोन्ही वचनात सारखेच असते.

*’आ’ कारान्तशिवाय किंवा आ प्रत्ययाशिवय इतर पुल्लिंगी नामाची रूपे दोन्ही वचनांत सारखीच असतात.त्यात काहीच बदल होत नाही.

*’ए’ कारान्त असलेल्या नपुसकलिंगी नामाचे अनेकवचन ‘ई’ कारान्त होते.

‘ई’ कारान्त किंवा ‘ई’ प्रत्यय स्त्रीलिंगी नामाचे अनेकवचन ‘या’ कारान्त होते.

*ई-कारान्त असलेल्या नपुसकलिंगी नामाचे अनेकवचन ए-कारान्त होते.

उदा. मोती – मोत्ये, मिरी – मिऱ्ये

*आ-कारान्त, ओ-कारान्त आणि ऐ-कारान्त नपुसकलिंगी नामाचे अनेकवचन होत नाही.

*पदार्थवाचक नामाचे सामान्यतः अनेकवचन होत नाही.
उदा. सोने, शिसे, तांबे, पाणी

*काही नामे नेहमी अनेकवचनी असतात.

उदा. शहारे, रोमांच, डोहाळे

वचन बदला शब्द मराठी | एकवचन अनेकवचन शब्द मराठी | Ek vachan anek vachan in marathi

वचन बदला : १)नदी २)डोंगर ३)गाय

१)नदी – नदया

२)डोंगर – डोंगर

३)गाय – गाई

उंदीर या शब्दाचे अनेकवचन काय आहे?

उंदीर

निष्कर्ष

वचन बदला मराठी व्याकरण | एकवचन अनेकवचन शब्द मराठी | Ek vachan anek vachan in marathi with PDF चा आपण योग्य पद्धतीने सराव करावा अशी आमची इच्छा आहे. खास करून आपण सर्वांकरीता या लेखात उत्तम माहिती चा समावेश करण्यात आलेले आहेत. आशा आहे आपणास हा लेख आवडला असतील. आपले विचार कमेन्ट करून नक्की कळवा.

धन्यवाद…

Ek vachan anek vachan in marathi with PDF

विद्यार्थी मित्रांनो खाली दिलेले PDF button वर क्लीक करून तुम्ही pdf download करू शकता, PRINT काढू शकता आणि Email द्वारे मित्रांना share करू शकता.

हे देखील वाचा: नाम म्हणजे काय, नामाचे प्रकार, मराठी व्याकरण, marathi grammar pdf

 मराठी निबंध लेखनअणि भाषण

10+ माझी आई निबंध मराठी | Mazi Aai Marathi Nibandh | My Mother Essay in Marathi

हे देखील वाचा: 5+ मी पाहिलेला अपघात मराठी निबंध | Mi pahilela Apghat Marathi Nibandh | Mi Pahilela Apghat Marathi Essay

5+ माझे गाव निबंध मराठी 2022 | Maze Gav Marathi Nibandh | My village essay in marathi